Μπροστά στο τέλος της απλής αναλογικής
Δυο χρόνια τώρα ζήσαμε με την απλή αναλογική στη τοπική αυτοδιοίκηση. Είναι αρκετός χρόνος για να αποτιμηθεί η λειτουργικότητα της στα Δημοτικά Συμβούλια.
Blogs
Τα μέλη του IlioupolisOnline γράφουν στα blog τους άρθρα για πολιτικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, επιστημονικά και άλλα θέματα που θέλουν να μοιραστούν με τους συμπολίτες τους.
Δυο μέτρα και δυο σταθμά από τον Δήμαρχο. Διάκριση για την ασφάλεια μαθητών μεταξύ ιδιωτικών και δημόσιων σχολείων
Δυο μέτρα και δυο σταθμά από τον Δήμαρχο. Διάκριση για την ασφάλεια μαθητών μεταξύ ιδιωτικών και δημόσιων σχολείων. Στο ιδιωτικό σχολείο υπάρχει η δυνατότητα να κλείνει ο δρόμος με αλυσίδα για την ασφάλεια των μαθητών, ενώ στο δημόσιο δεν έχει γίνει καμία ενέργεια εδώ και χρόνια, όταν μάλιστα δίπλα υπάρχει χώρος φορτοεκφόρτωσης σούπερ μάρκετ και τον Οκτώβριο του 2019 είχε γίνει τροχαίο δυστύχημα.
ΑΧ ΕΞΟΥΣΙΑ-Συνέντευξη με τον Μιχάλη Σπουρδαλάκη
ΑΧ ΕΞΟΥΣΙΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ Ή ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΞ Ή ΧΟΜΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ Ή ΤΣΑΚΘΑΝ
1. Ποια είναι η κατάσταση της πολιτικής επιστήμης στην Ελλάδα και Ευρώπη στον καιρό της κρίσης;
Η πολιτική επιστήμη (ΠΕ) αντιμετωπίζει εδώ και καιρό ένα ζήτημα δημιουργικής θα λέγαμε αμφισβήτησης της ταυτότητάς της.
ΑΧ ΕΞΟΥΣΙΑ-Συνέντευξη με την Σίσσυ Βωβού
ΑΧ ΕΞΟΥΣΙΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ Ή ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΞ Ή
ΧΟΜΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ Ή ΤΣΑΚΘΑΝ
1. Από την Ελένη του 2018 στην Σοφία του 2021 πέρασαν 3 χρόνια που έγιναν σημεία και τέρατα. Πώς τα είδες όλα αυτά;
Είμαστε τρισευτυχισμένες αυτό τον καιρό, γιατί όλος αυτός ο αγώνας που
κάναμε για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, για να ενθαρρύνουμε
τις γυναίκες να μιλάνε, να συμπαραστεκόμαστε στα δικαστήρια βιασμών
όποτε γίνονταν, να μπορούν οι γυναίκες να πουν το όχι και να μην
υποτιμούν και σιωπούν για τις ηπιότερες μορφές κακοποίησης, να ακούνε τα
δικαστήρια, τώρα κατά κάποιον τρόπο δικαιώνεται.
Ο Δήμαρχος πρέπει λοιπόν να αποφασίσει με ποιον είναι. “Με τον αστυφύλακα ή τον χωροφύλακα.” Δεν γίνεται και με τους δύο μαζί.
Στις 10 Δεκεμβρίου ο Δήμαρχος “πανηγυρίζει” στο Κέντρο Υγείας που έγινε και Εμβολιαστικό Κέντρο και εξαίρει τις εξαιρετικές υπηρεσίες που παρέχει στην Ηλιούπολη και τις γύρω περιοχές και μέσα σε λίγες μέρες διαμαρτύρεται για τη μετατροπή του Κέντρου Υγείας Ηλιούπολης σε «μονοθεματικό» Εμβολιαστικό Κέντρο, χωρίς υπηρεσίες υγείας.
Η 28η Ιανουαρίου έχει καθιερωθεί ως Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων
Σαν σήμερα το 1981, υπεγράφη η Σύμβαση 108 του Συμβουλίου της Ευρώπης, του πρώτου νομικά δεσμευτικού κειμένου διεθνούς δικαίου για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
ΑΧ ΕΞΟΥΣΙΑ-Συνέντευξη με τον Βασίλη Μανουσάκη
ΑΧ ΕΞΟΥΣΙΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ Ή ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΞ Ή ΧΟΜΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ Ή ΤΣΑΚΘΑΝ - ΕΚΤΑΚΤΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΑΚΗΣ
1. Στις εξαιρετικές μελέτες σας για την παρακολούθηση του γνωστού ιστορικού E.P. Thompson από τις Βρετανικές Αρχές ασφαλείας και στη συγκρότηση ψευδών αντιστασιακών οργανώσεων από τις Γερμανικές αρχές κατοχής, διαφαίνεται ένας κοινός μίτος στην προσέγγιση του αστικού κράτους για την ιδεολογική κατατρόπωση των αντιπάλων του, ανεξάρτητα αν και στις δύο περιπτώσεις έχουμε εθνικά κράτη στην πρώτη το Βρετανικό και στη δεύτερη το Γερμανικό. Θα θεωρούσατε ότι ο κοινός μίτος είναι και στις δύο περιπτώσεις ο αντικομουνισμός; Πως συνδέεται αυτός με την εθνική ταυτότητα της Βρετανικής και της Γερμανικής Κυβέρνησης κατοχής;
Η ρωσική επανάσταση αποτέλεσε ένα γεγονός εξαιρετικής σημασίας για την εποχή της. Το σοκ που προκάλεσε συνδυάστηκε με κάποια εγχώρια γεγονότα (απεργιών κλπ), οδηγώντας αρκετές αστικές κυβερνήσεις της εποχής – συχνά διαφορετικών πολιτικών αποχρώσεων – να υιοθετήσουν νομοθετικά και άλλα θεσμικά μέτρα για να καταπολεμήσουν την εξάπλωση αυτού που θεωρούσαν ως τον σημαντικότερο κίνδυνο για τα κοινωνικά τους συστήματα. Στη Γερμανία τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1918 και η εξέγερση των Σπαρτακιστών το 1919 ενέτειναν την ανησυχία των αστικών δυνάμεων για την πορεία της χώρας. Τα διάφορα μέτρα και στη Βρετανία κατά το μεσοπόλεμο («μαύρες λίστες» κλπ) και η έντασή τους μεταπολεμικά εντάσσονταν σε αυτό το πλαίσιο θεσμικού αντικομουνισμού της περιόδου, όπως συνέβαινε εξάλλου και με τη Γερμανία, πριν και μετά το ναζισμό. Στο ίδιο πλαίσιο περιλαμβάνονται και αντίστοιχα μέτρα σε άλλες χώρες, όπως το ελληνικό ιδιώνυμο, οι αμερικάνικες μαύρες λίστες και τα μέτρα του μακαρθισμού κλπ. Προφανώς υπήρχε μεγάλη διαφορά ως προς την τύχη των κομμουνιστών στη Βρετανία του ψυχρού πολέμου και στην ναζιστική Γερμανία, ωστόσο η εστίαση των υπηρεσιών ασφαλείας στην παρακολούθηση των κομουνιστικών δραστηριοτήτων και η προσπάθεια περιορισμού της ιδεολογικής τους επιρροής αποτελεί κοινό στοιχείο της ιστορίας πολλών χωρών.
2. Η εξαιρετική ανάλυση σας για του Έλληνες επιχειρηματίες που κέρδισαν από τον Α' παγκόσμιο πόλεμο καταλήγει με τη διαπίστωση ότι η ελληνική οικονομία του τέλους αυτού του πολέμου ήταν πιο ανθηρή από την ίδια οικονομία του τέλους της δεκαετίας του ' 39 ακόμη και του 1949. Κατά την γνώμη σας που οφείλεται αυτή η διαφοροποίηση;
Η έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησε σε εκτόξευση της τιμής των ναύλων, αλλά και της αξίας των πλοίων. Ως κάτοικοι ουδέτερης χώρας οι Έλληνες πλοιοκτήτες κατάφεραν κατά τα πρώτα ειδικά χρόνια του πολέμου να εκμεταλλευτούν την κατάσταση αυτή προς όφελός τους, είτε μεταφέροντας εμπορεύματα για υψηλή αμοιβή είτε πωλώντας τα πλοία τους συχνά για πολύ περισσότερα χρήματα από εκείνα που έδωσαν να τα αγοράσουν. Αν και σίγουρα η ελληνική οικονομία της εποχής είχε να αντιμετωπίσει αρκετά προβλήματα, τα κέρδη του ελληνικού εφοπλιστικού κατά κύριο λόγω κόσμου κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο ήταν σημαντικά και αποτελέσαν γρήγορα αντικείμενο συζητήσεων. Παρά τις όποιες υπερβολές που καμιά φορά μπορεί να παρατηρούνται, αρκεί να δει κανείς τον οικονομικό Τύπο της εποχής για να αποκτήσει μια σχετικά καλή εικόνα του φαινομένου. Η εκτόξευση των τιμών στο αθηναϊκό χρηματιστήριο και η γενικότερη αίσθηση πως υπήρχε πλημύρα χρήματος που έψαχνε επενδυτικές ευκαιρίες ήταν αποτέλεσμα της συσσώρευσης νέου πλούτου κατά την περίοδο του πολέμου. Μέρος των κερδών αυτών χάθηκε με τις ατυχείς πολεμικές περιπέτειες των επόμενων ετών. Το προσφυγικό και η οικονομική κρίση που ακολούθησε δυσκόλεψαν την όποια ανάκαμψη, ενώ τεράστιες ήταν και οι καταστροφές της Κατοχής και του Εμφυλίου. Έτσι, χρειάστηκε να φτάσουμε στην δεκαετία του 1950 για να ξαναδούμε μια ταχεία οικονομική ανάπτυξη, χωρίς αυτό βεβαίως να σημαίνει πως και αυτή δεν είχε τα προβλήματα και τις στρεβλώσεις της.
3. Από το άρθρο σας για τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο μαθαίνουμε για τις φρικτές κοινωνικές ανισότητες και την πείνα από την οποία υπέφερε μέρος του πληθυσμού στην Ελλάδα. Θα μπορούσατε να κάνετε μια σύγκριση της περιόδου αυτής με εκείνη της Γερμανικής κατοχής;
Οι δύο περίοδοι έχουν αρκετές ομοιότητες: παρά τις όποιες αλλαγές το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού εξακολουθεί να αποτελείται από φτωχούς αγρότες στα όριο της επιβίωσης. Η χώρα βασιζόταν ως ένα βαθμό στις θαλάσσιες εισαγωγές για τα τρόφιμα και ο ναυτικός αποκλεισμός συνέβαλε στους θανάτους από πείνα. Την ίδια στιγμή ο πόλεμος επέτρεψε σε ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων (κάπως σχηματικά: κατά κύριο λόγο εφοπλιστές την εποχή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και μαυραγορίτες, προμηθευτές και εργολάβοι των δυνάμεων κατοχής κατά τον Δεύτερο) να πλουτίσουν. Ωστόσο η ένταση των φαινομένων είναι διαφορετική. Τα θύματα της πείνας του Πρώτου Πολέμου ασφαλώς δεν ήταν λίγα, παρά το ότι αυτή έχει σχεδόν εξαφανιστεί πια από τη συλλογική μνήμη. Ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συγκριθεί με τον εξαψήφιο αριθμό των νεκρών από την κατοχική πείνα. Εξάλλου το 1916-18 κατοχή είχαμε μόνο σε ορισμένα τμήματα της Β. Ελλάδας. Διαφορετικής κλίμακας ήταν και η αναδιανομή πλούτου των δύο περιόδων. Αν και τα οικονομικά κέρδη του εφοπλιστικού κυρίως κόσμου ήταν σημαντικά κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μεγάλο μέρος τους προερχόταν από το εξωτερικό. Αντίθετα την περίοδο 1941-44 σημαντικότατο μέρος των κερδών ήταν αποτέλεσμα της αναδιανομής πλούτου στο εσωτερικό της χώρας: η ρευστοποίηση περιουσιών (επίπλων, ακινήτων κλπ) για εξεύρεση τροφίμων και οι συνέπειες του πληθωρισμού που οδηγούσαν σε φτωχοποίηση τμήματος του πληθυσμού αυτά αυτές που σε μεγάλο βαθμό τροφοδοτούσαν τα κέρδη των μεγαλομαυραγοριτών, ενώ οι προμηθευτές και εργολάβοι των κατακτητών πληρώνονταν κατά κύριο λόγο μέσω των λογαριασμών των εξόδων κατοχής, από δημόσιο δηλαδή πληθωριστικό χρήμα.
4. Στο άρθρο σας για τις ψεύτικες οργανώσεις αντίστασης τις οποίες οργάνωσαν οι Γερμανοί κατακτητές στην Ελλάδα αναφέρετε συγκεκριμένα ονόματα και οργανώσεις τονίζοντας ιδιαίτερα τη σχέση τους με την ανηθικότητα και την διαφθορά. Έχετε πληροφορίες για την μετέπειτα επιχειρηματική δράση τους στην μεταπολεμική εποχή;
Δεν έχω κάνει συγκεκριμένη έρευνα σχετικά αλλά από τα λίγα που έχω δει οι περισσότεροι δεν από αυτούς δεν φαίνεται να είχαν σημαντική επιχειρηματική δράση μεταπολεμικά. Τέτοια μεταπολεμική δράση παρατηρείται συχνότερα σε ορισμένους προμηθευτές ή εργολάβους των κατακτητών. Υπάρχουν 1-2 ονόματα μελών των οργανώσεων αυτών που δημιουργούν συνειρμούς σήμερα, αλλά χωρίς ειδική έρευνα δεν μπορεί να τεκμηριωθεί η οποιαδήποτε σχέση. Το γνωστότερο ίσως όνομα από εκείνα που οι πληροφορίες των συμμαχικών μυστικών υπηρεσιών έφεραν ως έχοντα κάποια ανάμιξη με τις προαναφερθείσες οργανώσεις ήταν ο ιατροδικαστής Καψάσκης, ο οποίος όμως έγινε γνωστός όχι για κάποια μεταπολεμική επιχειρηματική δράση, αλλά για τον ρόλο του στις υποθέσεις Σαράφη, Λαμπράκη, Πέτρουλα και Μανδηλαρά.
5. Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο που παρουσιάζετε στη μελέτη σας για τον E.P. Thompson αφορά την στρατηγική των Βρετανικών Αρχών για την οριστική εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού της χώρας τους από τους κομμουνιστές. Γνωρίζετε για παρόμοιες μεθοδεύσεις στην υπόλοιπη δυτική Ευρώπη; Θα μπορούσαν οι μεθοδεύσεις αυτές να παραλληλιστούν με τις διώξεις των κομμουνιστών στην μετεμφυλιακή Ελλάδα;
Η προσπάθεια να εκκαθαριστεί ο κρατικός μηχανισμός (ειδικά στους τομείς της ασφάλειας, της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης) από τους κομουνιστές δεν ήταν Βρετανικό φαινόμενο. Έλεγχος φρονημάτων για ορισμένες θέσεις υπήρχε εκτός της Βρετανίας και αλλού, όπως και στην Ελλάδα, ενώ από ένα σημείο και μετά μάλλον υπήρχε και κάποιας μορφής συντονισμός των προσπαθειών αυτών μέσω των δομών του ΝΑΤΟ. Αν και διαφορές παρατηρούνται ασφαλώς κατά περιπτώσεις και κατά διαστήματα (ειδικά την περίοδο της Χούντας), ο σχεδιασμός για την κατάρτιση λιστών «επικίνδυνων» κομουνιστών (ή και «συμπαθούντων») με σκοπό της σύλληψή τους σε περίοδο κρίσης ή η εμπλοκή των αρχών ασφαλείας στον έλεγχο των πολιτικών πιστεύω υπαλλήλων είναι κάτι που υπήρχε σε μεγάλο μέρος του δυτικού κόσμου – αν και αυτό ίσως δεν είναι τόσο ευρέως γνωστό στην Ελλάδα όσο οι υποθέσεις του πιο εκτεταμένου ίσως εγχώριου ελέγχου φρονημάτων.
Ο Βασίλης Γ. Μανουσάκης είναι ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας. Σπούδασε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο King’s College London. Για τη διδακτορική διατριβή του (ΑΠΘ), με αντικείμενο την οικονομία της Ελλάδας την περίοδο 1940-1944, έλαβε το πρώτο βραβείο από το Ίδρυμα Βασιλικής και Όλγας Σταυροπούλου το 2015. Στα πλαίσια της μεταδιδακτορικής του έρευνας (Πανεπιστήμιο Κρήτης) μελετά τη μαύρη αγορά στην κατεχόμενη Ελλάδα. Έχει δημοσιεύσει κείμενα σε εφημερίδες, περιοδικά και συλλογικούς τόμους, με θέματα που αφορούν την ιστορία του 20ού αιώνα και ειδικότερα την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Άννα Κουμανταράκη είναι Σύμβουλος καθηγήτρια στο ΕΑΠ &
διδάσκουσα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΩΝ Δημοτική Κίνηση ΗΛΙΟΥ-Πόλις – Ανθρώπινη Πόλη
? Μέσα από μια γεμάτη παλινωδίες διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση, προέκυψε το άνοιγμα και η επιστροφή των μαθητών Νηπιαγωγείων και Δημοτικών στα δια ζώσης μαθήματά τους από τη Δευτέρα 11/01.
? Αναλογιζόμενοι την αδράνεια και την μνημειώδη έλλειψη προετοιμασίας –ή αδιαφορίας;- του Υπουργείου Παιδείας αλλά και της κυβέρνησης συνολικά τους προηγούμενους μήνες αυτής της υγειονομικής κρίσης, δεν είχαμε υψηλές προσδοκίες ότι η επιστροφή των μαθητών θα γινόταν με σχέδιο και οργανωμένα έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι για τους ίδιους, για τους εκπαιδευτικούς και για τις οικογένειες τους και για να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα να ξανακλείσουν τα σχολεία μετά από 2 εβδομάδες.
✅ Στο σημείο αυτό μπαίνει στην εξίσωση όμως και η διοίκηση του εκάστοτε δήμου, δηλαδή το κατά πόσο έχει την βούληση να συμβάλλει με όσα μέσα διαθέτει ή μπορεί να βρει. Η διενέργεια covid-τεστ στους δημοτικούς υπαλλήλους των βρεφονηπιακών σταθμών που πραγματοποιήθηκε χθες, θεωρούμε πως είναι μια αυτονόητη και βασική ενέργεια που καλώς έγινε, όπως και η καθαριότητα και η ύπαρξη υγειονομικού υλικού (αντισηπτικά κ.ά.).
? Θα πρέπει επιπλέον όμως ο Δήμος Ηλιούπολης να κινηθεί και για την εξασφάλιση covid-τεστ για όλο –πρωτίστως- το εκπαιδευτικό προσωπικό της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
? Και εν συνεχεία θα μπορούσε να διεκδικήσει τη διενέργεια περιοδικών τεστ γονέων και κηδεμόνων έξω από τα σχολεία με κινητά συνεργεία (πιθανόν σε συνεργασία και με τον ΕΟΔΥ) έτσι ώστε να υπάρχει μία στοιχειωδώς αξιόπιστη επιδημιολογική εικόνα σχετικά με τη διασπορά του ιού στην σχολική κοινότητα.
?Ας μην ξεχνάμε πώς η «ειδική πλατφόρμα» του υπουργείου παιδείας για υποβολή αιτήσεων εκπαιδευτικών που θέλουν να κάνουν τεστ άνοιξε μόλις την Πέμπτη 7/1 (!!) με τα σχολεία να ανοίγουν έπειτα από 3 ημέρες!!!
▶Στις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε λόγω της πανδημίας και της κρίσης που είναι εδώ, σε τόσο ευαίσθητα θέματα απαιτείται από τους διοικούντες να αναλαμβάνουν δράσεις και να κάνουν το βήμα παραπάνω, όχι να αρέσκονται στα ελάχιστα, αυτονόητα και την αυτοπροβολή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
?Δεν αρκούν οι τυπικές διευθετήσεις καθώς δεν βρισκόμαστε εν μέσω μίας τυπικής κατάστασης.
Το γραφείο τύπου,
Δημοτική Κίνηση ΗΛΙΟΥ-Πόλις – Ανθρώπινη Πόλη
ΑΧ ΕΞΟΥΣΙΑ-Συνέντευξη με τον Χρύσανθο Τάσση
ΑΧ ΕΞΟΥΣΙΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ Ή ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΞ Ή ΧΟΜΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ Ή ΤΣΑΚΘΑΝ
1. Η δεκαετία 2010-2020 ήταν αυτή ο κόσμος που είδε την καταστροφή της Κεντροαριστεράς;
Η δεκαετία του 2010 χαρακτηρίστηκε από τη μεγάλη οικονομική κρίση που ξεκίνησε ως κρίση του Real Estate στις ΗΠΑ από το 2007 και επεκτάθηκε σε όλες τις χώρες και στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, διαφάνηκε μια σύγκλιση στις πολιτικές αντιμετώπισης της κρίσης ανάμεσα στις βασικές κομματικές οικογένειες. Έτσι η Ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία ταυτίστηκε με περιοριστικές πολιτικές λιτότητας με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αναπαραχθεί ούτε πολιτικά αλλά ούτε και εκλογικά. Ωστόσο, αυτό που θα πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η συγκεκριμένη πορεία είναι το αποτέλεσμα συγκεκριμένων ιδεολογικών και οργανωτικών επιλογών των κομμάτων αυτών ήδη από τη δεκαετία του 1970 όταν και λόγω της οικονομικής κρίσης υιοθέτησαν περιοριστικές πολιτικές οι οποίες εντάθηκαν κατά τη δεκαετία του 1990 με την υιοθέτηση του εκσυγχρονιστικού Τρίτου Δρόμου με την ουσιαστική αποδοχή του νέο-φιλελευθερισμού. Μάλιστα, οι συγκεκριμένες επιλογές συνδυάστηκαν και με μια λογική απομαζικοποίησης καθώς επέλεξαν να μειώσουν τη σημασία της κομματικής οργάνωσης στη διαμόρφωση της ιδεολογίας, του προγράμματος αλλά και την παραγωγή του πολιτικού προσωπικού, ζητήματα τα οποία «παραχωρήθηκαν» στα ιδιωτικά ΜΜΕ, μια διαδικασία κρατικοποίησης των πολιτικών κομμάτων. Επίσης, κατά τη διάρκεια της κρίσης τα περισσότερα κόμματα της σοσιαλιστικής οικογένειας υιοθέτησαν αποκλειστικά μετά-υλιστική πολιτική ατζέντα σε μια εποχή όπου τα υλιστικά αιτήματα και τα θέματα του κοινωνικού κράτους απασχολούσαν σημαντική μερίδα της κοινωνίας και ειδικότερα τα στρώματα της παλαιάς και νέας εργατικής τάξης και των μεσαίων στρωμάτων τα οποία παραδοσιακά αποτελούσαν την κοινωνική συμμαχία αυτής της κομματικής οικογένειας. Έτσι, τα σοσιαλιστικά κόμματα βρέθηκαν σε αδυναμία πολιτικής έκφρασης κοινωνικών στρωμάτων με αποτέλεσμα να διαφαίνεται έντονα μια τάση πολιτικής και εκλογικής υποχώρησης. Στην ελληνική περίπτωση η συγκεκριμένη τάση εκφράστηκε με την πολιτική και εκλογική υποχώρηση του ΠΑΣΟΚ του ηγεμονικού κόμματος στο Ελληνικό Πολιτικό και Κομματικό Σύστημα την Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία
2. Τι γίνεται στο χώρο του Κέντρου;
Ένα από τα σημαντικά ζητήματα τα οποία έχει οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ σε πολιτική και εκλογική κρίση είναι η «στροφή προς το Κέντρο» καθώς στην ιστορική του διαδρομή το ΠΑΣΟΚ αυτοπροσδιοριζόταν στην Αριστερά. Έτσι, την περίοδο του Α. Παπανδρέου είχε υιοθετήσει το θεωρητικό σχήμα της Σχολής της Εξάρτησης το οποίο συμβόλιζε τον σοσιαλιστικό και νέο-μαρξικό του προσανατολισμό και τη σταθερή αντι-δεξιά του στρατηγική. Ακόμα και την περίοδο του Κ. Σημίτη με την υιοθέτηση του εκσυγχρονιστικού προτάγματος όπου οι ριζοσπαστικές αναφορές είχαν πλέον υποχωρήσει αισθητά και είχαν αντικατασταθεί από τεχνοκρατικού προσανατολισμού λύσεις, πάλι το ΠΑΣΟΚ αυτοπροσδιοριζόταν ως κομμάτι της κεντροαριστεράς και πάντως είχε μια συνεπή αντι-δεξιά ρητορική. Ωστόσο από την περίοδο του Γ. Παπανδρέου υιοθέτησε σοσιαλφιλελεύθερη ατζέντα και σε συνδυασμό με την οργανωτική διάλυση της κομματικής οργάνωσης (εισαγωγή των φίλων, αδιαμεσολαβητη σχέση μεταξύ Προέδρου και μελών, μείωση του ρόλου των ενδιάμεσων κομματικών οργάνων κ.α.) προετοιμάσθηκε το έδαφος για την υιοθέτηση των Μνηνομίων αλλά και με τη συνεργασία με τη ΝΔ επιλογές που οδήγησαν το ΠΑΣΟΚ να μετακινηθεί στρατηγικά και ως προς την κυβερνητική του πολιτική αλλά και ως προς τη σχέση του με τη ΝΔ και τελικά οδήγησαν σε πολιτική και εκλογική υποχώρηση. Η ουσιαστική μετακίνηση του κόμματος σε μια αντι-ΣΥΡΙΖΑ θέση ή στην καλύτερη περίπτωση στην τακτική ίσων αποστάσεων μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ περιορίζει την πολιτική και εκλογική του δυναμική. Εξάλλου η σύγχρονη πολιτική ιστορία φαίνεται να επιβεβαιώνει μια τέτοια εξέλιξη. Όταν το Κέντρο στην Ελλάδα ταυτίστηκε με τη Δεξιά (Κόμμα φιλελελυθέρων στον Εμφύλιο) είτε τήρησε ίσες αποστάσεις μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς (Ένωση Κέντρου – Νέες Δυνάμεις) εξαφανίστηκε πολιτικά και εκλογικά. Αντίθετα, στις περιπτώσεις που υιοθέτησε αντι-Δεξιά στρατηγική και προσπάθησε να συναντηθεί με κοινωνικά στρώματα της Αριστεράς (Εθνική Προοδευτική Ένωση Κέντρου και Ένωση Κέντρου) είχε πολιτικές και εκλογικές επιτυχίες στην ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο της Καχεκτικής Δημοκρατίας
3. Το «πείραμα» Τραμπ απέτυχε ή θα υπάρξει «δεύτερο κύμα» χωρίς «εμβόλιο»;
H πολιτική και εκλογική δυναμική του Donald Trump θα πρέπει να αναλυθεί με βάση τις αντιφάσεις και τα ελλείμματα σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό πεδίο που αντιμετωπίζει ο κοινωνικός σχηματισμός στις ΗΠΑ. Έτσι ο D. Trump δεν είναι το αποτέλεσμα της συγκυρίας, αλλά εκφράζει τη Νέα Δεξιά που οικοδομήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και εκφράστηκε εκλογικά με τον R Reagan και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα τη δεκαετία του 1980, σε συνδυασμό με τα νέα δεδομένα που κυριάρχησαν στην κοινωνία των ΗΠΑ από τη δεκαετία του 1990. Εκφράζει δηλαδή τον έντονο συντηρητισμό, με βασικά χαρακτηριστικά τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία, σε συνδυασμό με το αίτημα για έναν έντονο προστατευτισμό στην οικονομία, την ισχυρή επιρροή της εκκλησίας στην πολιτική και την αντίθεση με τα ατομικά δικαιώματα, μια πολιτική ατζέντα που προωθεί το Tea Party στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Επίσης κατάφερε να κερδίσει εκλογικά ένα μέρος της λευκής εργατικής τάξης στη λεγόμενη «ζώνη της σκουριάς» στις βόρειες πολιτείες οι οποίες πλήττονται από τη συνεχιζόμενη αποβιομηχανοποίηση και από την οικονομική κρίση του 2007. Ο D. Trump κατάφερε να παρουσιαστεί ως μια αντι-συστημική υποψηφιότητα, που εκπροσωπεί κοινωνικά στρώματα τα οποία νιώθουν δυσαρεστημένα με το «κατεστημένο» και των δυο κομμάτων. Με αυτό τον τρόπο κατάφερε να κερδίσει, καταρχάς, τις άμεσες προκριματικές εκλογές του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, τους απαιτούμενους εκλέκτορες ώστε να εκλεγεί Πρόεδρος των ΗΠΑ το 2016, αλλά και να αυξήσει τις ψήφους στις εκλογές του 2020. Έτσι, κατά την άποψή μου και παρά την εκλογική ήττα η υποψηφιότητα με τα χαρακτηριστικά του D Trump ήρθε για να μείνει αν το Δημοκρατικό (και το Ρεπουμπλικανικό) κόμμα δεν αλλάξουν ιδεολογικό και οργανωτικό προσανατολισμό.
4. Το μέλλον του Δημοκρατικού κόμματος είναι μια από τα ιδία ή στροφή προς στα αριστερά και τι σημαίνει αυτό;
Το 2016, στην εκλογική νίκη του D. Trump «συνέβαλε» και η άρνηση του «κατεστημένου» του Δημοκρατικού κόμματος να αποδεχθεί μια επικράτηση του Bernie Sanders στις άμεσες προκριματικές του κόμματος, ο οποίος, αν και μη μέλος του κόμματος, ανέπτυξε πολιτική και εκλογική δυναμική με μια πολιτική ατζέντα, που συνδύαζε τα κοινωνικά δικαιώματα με τα φιλελεύθερα ατομικά δικαιώματα. Έτσι η επιλογή της Hillary Clinton μια καθαρά «συστημική» επιλογή έδωσε χώρο στον D Trump να αναδειχθεί ως η μόνη αντι-συστημική υποψηφιότητα. Το Δημοκρατικό Κόμμα μετά την υποψηφιότητα του Gary Hart για τις εκλογές του 1988 ο οποίος είχε μια πολιτική ατζέντα εναντίον του Δεύτερου Ψυχρού Πολέμου και έθετε το ζήτημα της αποβιομηχάνισης για την εργατική τάξη και εξαιτίας αυτής της ατζέντας δεν έφτασε να είναι καν ο επίσημος υποψήφιος, επέλεγε υποψηφιότητες με έμφαση στα μετά-υλιστικά αιτήματα και στην προώθηση της νέο-φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Ακόμα και όταν είχε την ευκαιρία με τον Al Gore στις Προεδρικές εκλογές του 2000 να αγωνιστεί για δίκαιες εκλογές στη μεγαλύτερη φιλελεύθερη δημοκρατία επέλεξε να μην το κάνει. Έτσι το κατεστημένο του Δημοκρατικού κόμματος φαίνεται ότι έρχεται σε αντίθεση και με την εργατική τάξη αλλά και με μεσαία στρώματα και με τη νέα γενιά, κοινωνικά στρώματα τα οποία πλήττονται από την οικονομική κρίση και από την απουσία πολιτικών κοινωνικού κράτους. Αν ο Joe Biden παραμείνει σε μια αποκλειστικά φιλελεύθερη ατζέντα ατομικών δικαιωμάτων, ενώ από την άλλη συνεχίζει να «υποτιμά» την ανάγκη για μια νέα εναλλακτική οικονομική διευθέτηση και την εφαρμογή πολιτικών κοινωνικού κράτους, τότε η επόμενη περίοδος θα είναι πιθανό να χαρακτηριστεί από μεγαλύτερες κοινωνικές εντάσεις με επίκεντρο το Δημοκρατικό Κόμμα και καθόλου απίθανο να αντιμετωπίσει φυγόκεντρες τάσεις είτε προς μια ριζοσπαστική υποψηφιότητα είτε προς ένα άλλο πολιτικό κόμμα που θα αμφισβητήσει τον δικομματισμό των ΗΠΑ.
Ο Χρύσανθος Δ. Τάσσης είναι λέκτορας με αντικείμενο Πολιτική Κοινωνιολογία και
Ελληνικό Πολιτικό Σύστημα στο Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής
Επιστήμης στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης. Έχει διδάξει ως λέκτορας (με
το ΠΔ 407/80) στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων στο
Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και είναι μέλος ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοικτό
Πανεπιστήμιο.
ΑΧ ΕΞΟΥΣΙΑ-Συνέντευξη με τον Κώστα Ελευθερίου
ΑΧ ΕΞΟΥΣΙΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ Ή ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΞ Ή ΧΟΜΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ Ή ΤΣΑΚΘΑΝ
1. Ποια είναι η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα 18 μήνες μετά τις εκλογές και την νίκη της Νέας Δημοκρατίας;
Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από την ισχυρή θέση της ΝΔ, η οποία ωστόσο διαβρώνεται, λόγω των προβλημάτων που ανακύπτουν λόγω της διαχείρισης του δεύτερου κύματος της πανδημίας και από τη δυσκολία του ΣΥΡΙΖΑ να εισπράξει την όποια δυσαρέσκεια απέναντι στην κυβέρνηση. Φαίνεται πως ο δικομματισμός που προέκυψε από τις εκλογές του 2019 εξακολουθεί να καθορίζει το μετεκλογικό πεδίο, καθώς δεν φαίνεται κάποια αξιοσημείωτη επέκταση επιρροής στα μικρότερα κόμματα. Η αίσθηση της ισχύος στην κυβέρνηση την έχει οδηγήσει στο να εντείνει αυταρχικές πλευρές της πολιτικής της – βλ. το δόγμα «νόμος και τάξη» - χωρίς να φοβάται για πολιτικές απώλειες. Σε αυτό συμβάλλει και η πρωτοφανής για τα μεταπολιτευτικά χρονικά στήριξή της από τα ΜΜΕ, η οποία θέτει και ζητήματα ομαλής δημοκρατικής λειτουργίας. Είναι σαφές ότι εμφανίζονται στοιχεία αλαζονείας στον τρόπο με τον οποίο δρα η κυβέρνηση – ο πρόσφατος εμβολιασμός κυβερνητικών στελεχών είναι ένα ενδεικτικό παράδειγμα – η οποία συνήθως δεν επιτρέπει την καθαρή οπτική των πραγμάτων. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, στον βαθμό που η δυσαρέσκεια δεν μεταφράζεται σε μετακίνηση δυνητικών ψηφοφόρων, το πολιτικό σκηνικό κινείται λίγο ως πολύ στις συντεταγμένες των εκλογών του Ιουλίου του 2019.
2. Πώς επέδρασε στο κομματικό σύστημα η πανδημία;
Η πανδημική κρίση συνιστά μία έκτακτη συνθήκη που επιδρά καταλυτικά στο σύνολο του πολιτικού συστήματος, δημιουργώντας καταστάσεις που δοκιμάζουν την αντοχή και λειτουργικότητα θεσμών και διαδικασιών. Και αυτό είναι γενικό φαινόμενο, όχι ειδικά προσδιορισμένο στην Ελλάδα. Στην πρώτη φάση της πανδημίας, η επιτυχής διαχείριση δημιούργησε ένα σημαντικό πολιτικό πλεονέκτημα για την κυβέρνηση, η οποία συσπείρωσε μεγάλο μέρος των πολιτών τόσο στη βάση της αντιμετώπιση μιας υπαρξιακής απειλής όσο και στη βάση της διαχειριστικής επάρκειας αυτής της διαχείρισης. Άρα στην ουσία ενισχύθηκε η εικόνα που είχε διαμορφωθεί στις εκλογές του Ιουλίου, με μια υψηλή κυριαρχία της ΝΔ. Η δεύτερη φάση της πανδημίας φαίνεται πως αποκάλυψε διαχειριστικές αδυναμίες και το κυριότερο μια προβληματική – το λιγότερο - στρατηγική αντιμετώπισής της. Κατ’ επέκταση δημιουργήθηκε η εικόνα που περιγράψαμε στην παραπάνω ερώτηση. Εκ των πραγμάτων, σε συνθήκες λοκντάουν αδυνατούν να λειτουργήσουν υπό κανονικές συνθήκες – ιδίως τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Αν υπάρχει κάτι που υπονομεύει η πανδημία και οι συνθήκες εγκλεισμού είναι η διατήρηση του συλλογικού δεσμού, όσον αφορά τουλάχιστον τη φυσική επικοινωνία.
3. Τι έκανε η Αριστερά;
Η Αριστερά στο σύνολό της έχει να διαχειριστεί μια δυσμενή συγκυρία. Ο μεν ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί ακόμα να αποτιμάται από την κοινή γνώμη με όρους προ των εκλογών, σαν μια κυβέρνηση, δηλαδή, που συσσωρεύει αρνητική κριτική. Γι’ αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να εισπράξει δυσαρέσκεια· γιατί ακόμα δεν έχει αποκτήσει στη συνείδηση, τουλάχιστον στον χώρο των αναποφάσιστων ή μη ευθυγραμμισμένων, την εικόνα της εναλλακτικής, είναι ακόμα μία πολιτική δύναμη που προκαλεί αρνητικές στάσεις. Ιδίως το ζήτημα της αντιΣΥΡΙΖΑ προκατάληψης, η οποία δεν είναι μόνο δεξιά, αλλά εισδύει και στον χώρο του κέντρου, είναι ίσως το βασικό θέμα που πρέπει να αντιμετωπίσει, μαζί με τη διαμόρφωση μιας συνεκτικής και πειστικής εναλλακτικής πολιτικής πρότασης – ενδεχομένως αυτά τα δύο είναι αλληλοεπηρεαζόμενα. Για το ΚΚΕ το αξιοσημείωτο ήταν η στάση που κράτησε από την επέτειο του Πολυτεχνείου και μετά, η οποία δε αντιστοιχεί στην τακτική της πλήρους άρνησης των προηγούμενων ετών. Με το κοινό κείμενο ενάντια στην απαγόρευση της κυκλοφορίας επέδειξε ένα πρωτοφανές ενωτικό πνεύμα, ενώ οι πορείες που οργάνωσε στις 17 Νοεμβρίου είχαν θετική αποδοχή στον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς, Είναι φανερό ότι το κόμμα επιθυμεί να διευρύνει ως ενός σημείου την εκλογική του επιρροή, οπότε θα επιδιώξει ανοίγματα στο κοινωνικό πεδίο. Από εκεί και πέρα, βέβαια, θα φανεί στο επόμενο διάστημα αν αυτή η στάση συνιστά μια στρατηγική επιλογή ή αν ήταν ένας συγκυριακός τακτικός ελιγμός. Το ΜΕΡΑ25 ακολουθεί μια ευπρεπή σοσιαλφιλελεύθερη παρέμβαση, η οποία λόγω έλλειψης μαζικότητας εξαντλείται σε συμβολικά δρώμενα, τα οποία ωστόσο έχουν σαφείς πολιτικές αιχμές. ΚΚΕ και ΜΕΡΑ25 εκ των πραγμάτων μπορούν να προσελκύσουν ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, οπότε ο ΣΥΡΙΖΑ έχει να αντιμετωπίσει ένα διττό πρόβλημα: απώλειες προς τη δεξαμενή των αναποφάσιστων και απώλειες προς τα αριστερά του.
4. Ποιος είναι ο στόχος της σειράς «Βασικές Έννοιες» των εκδόσεων του ΕΝΑ;
Είναι σαφές ότι το περιεχόμενο και η πρόσληψη θεμελιωδών εννοιών γύρω από τις οποίες οργανώνεται η κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή «στιγματίζονται» από την κυρίαρχη ιδεολογία. Το ΕΝΑ, ως μία αριστερή δεξαμενή σκέψης, έχοντας αυτό υπόψιν διοργάνωσε κύκλους σεμιναριακών διαλέξεων γύρω από μια σειρά κομβικών εννοιών (λ.χ. τα πολιτικά κόμματα και ο λαϊκισμός, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, αλλά και το ασφαλιστικό σύστημα, το δημόσιο χρέος ή ο κρατικός προϋπολογισμός) Ως εκ τούτου το νέο αυτό εκδοτικό εγχείρημα προέκυψε σαν άμεση συνέχεια αυτής της λογικής. Στόχος της σειράς «Βασικές Έννοιες» είναι να προσφέρουν επιστημονικά έγκυρες και εύληπτες εισαγωγές σε θεματικές των κοινωνικών επιστημών, εκκινώντας από μία καταστατικά αριστερή και προοδευτική αφετηρία. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μία μικρή βιβλιοθήκη που θα απευθύνεται τόσο στους ειδικούς όσο και στους πολίτες που ενδιαφέρονται να κατανοήσουν βασικές έννοιες και συζητήσεις που απασχολούν τον δημόσιο διάλογο. Στο πλαίσιο αυτό, εκδώσαμε τον Σεπτέμβριο του 2020 τη «Δημοκρατία» του Νίκου Παρασκευόπουλου, ενώ στο πρώτο δίμηνο του 2021 προγραμματίζεται η εισαγωγή «Για το Πολιτικό Κόμμα», την οποία γράφω εγώ. Θα ακολουθήσουν εισαγωγές για τον φιλελευθερισμό, τη σχέση αισθητικής και πολιτικής, τα κοινά και τη νησιωτικότητα.
Κώστας Ελευθερίου
Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑΣυντονιστής Κύκλου Πολιτικής Ανάλυσης
Είναι διδάκτορας Πολιτικής Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει αναλάβει διδακτικά καθήκοντα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η θεωρία των κομμάτων, η μελέτη του ελληνικού κομματικού συστήματος και η πολιτική των κομμάτων της ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Περισσότερα Άρθρα...
Υποκατηγορίες
Θέσεις και Κριτικές
Επιστολές πολιτών και φορέων για θέματα που αφορούν την πόλη.
Ανακοινώσεις
Ανακοινώσεις και μικρές ειδησούλες.
Αφιερώματα
Αφιερώματα συνεντεύξεις σε πρόσωπα και θέματα που αφορούν την Ηλιούπολη.
Νεολαία
Ειδήσεις από και για την νεολαία και τη μαθητική κοινότητα της πόλης.
Life Style
Αφιερώματα και προτάσεις για γεύσεις, ψυχαχωγία και τσάρκες στην πόλη.
ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ
Gaia Community Μαθήματα Κεραμικής
